Những điều cần biết về ắc-quy
ôtô
Ắc-quy là
thiết bị tích trữ điện năng, cung cấp năng lượng cho thiết bị khởi động, hệ
thống đánh lửa và các thiết bị khác khi động cơ chưa hoạt động. Khi mua mới hay
bảo dưỡng, cần lưu ý đến các thông số như kích thước, dung lượng, dòng khởi
động để chọn được loại ắc-quy thích hợp nhất.
Ắc-quy là một trong những thiết bị quan
trọng nhất trên xe hơi. Nó đảm niệm vai trò tích trữ điện năng, cung cấp năng
lượng cho các thiết bị tiêu thụ điện (phụ tải) như máy khởi động, kích thích
máy phát xoay chiều. Ắc-quy sẽ cung cấp điện năng cho các phụ tải khi máy phát
điện chưa làm việc hoặc vòng tua máy chưa đạt tốc độ quy định. Ngoài ra, nó còn
có vai trò cung cấp điện năng trong trường hợp phụ tải sử dụng dòng vượt quá
dòng định mức của máy phát.
|
||
|
Sau khi khởi động và vòng tua máy đủ
lớn, các thiết bị trên ôtô sẽ sử dụng điện năng sinh ra từ máy phát. Đồng thời,
ắc-quy được nạp điện để tích trữ năng lượng cho các lần khởi động sau.
Đa số ắc-quy sử dụng trên ôtô là ắc-quy
chì. Chúng được chia thành các loại như ắc-quy hở (ắc-quy nước) và ắc-quy kín
(hay còn gọi ắc-quy khô). Loại ắc-quy nước có thể bão dưỡng như đổ thêm nước,
còn ắc-quy khô không cần bảo dưỡng và dùng một lần cho đến lúc hết điện.
Khi mua mới hay bảo dưỡng, cần lưu ý
những điểm sau để đảm bảo an toàn cũng như hoạt động ổn định của xe.
Dấu hiện hỏng hóc của ắc-quy
Sai lầm phổ biến và phải trả giá đắt của
người sử dụng là cho rằng ắc-quy không cần phải bảo dưỡng hay theo dõi. Chỉ đến
khi phát hiện ra xe khó đề vào buổi sáng, họ mới tá hỏa tìm nguyên nhân và vội
vàng mua một chiếc khác thay thế. Trong khi đó, chỉ cần để ý một chút, những
vấn đề của thiết bị này có thể lộ ra. Vào mỗi sáng khi bắt đầu khởi động xe,
nếu thấy dấu hiệu không đủ điện, chủ nhân của chúng có thể tới các xưởng sửa chữa
để kiểm tra lỗi hệ thống sạc. Hiện tại, nhiều đại lý thiết bị ôtô có hệ thống
chẩn đoán bằng tay rất tiện dụng.
Sau khi kiểm tra hệ thống sạc, bạn xem
kỹ ắc-quy có vấn đề gì không. Thông thường ắc-quy bị những lỗi như nóng và
thoát khí nhiều, các cực bị mòn, dung lượng thấp. Trong trường hợp ắc-quy hỏng
không nạp điện được, cần phải thay ngay và không sửa chữa. Ngoài kiểm tra lỗi
ắc-quy và hệ thống sạc, bạn nên xem lại các mạch điện. Nếu mạch bị chập, ắc-quy
có thể hết điện chỉ trong vòng một đêm.
Chọn kích thước ắc-quy
Trong trường hợp phải mua mới, vấn đề
đầu tiên bạn cần quan tâm là kích thước ắc-quy. Chúng được chia thành nhiều
loại, theo kích thước mà nhà sản xuất đã tiêu chuẩn hóa, phù hợp với vị trí và
kích thước chỗ đặt. Một chiếc ắc-quy thích hợp sẽ được giữ chặt theo các rãnh,
nhằm tránh những vấn đề nảy sinh do dao động hay rung trong quá trình xe chuyển
động. Bạn nên lưu ý một vài mẫu xe cho phép lắp ắc-quy có kích cỡ khác nhau.
Dòng khởi động nguội CCA (Cold Cranking
Amps)
Ngoài việc chọn kích thước phù hợp, bạn
phải đảm bảo ắc-quy có đủ năng lượng để khởi động động cơ. Năng lượng khởi động
được do bằng thông số dòng khởi động nguội CCA. CCA được diễn giải là cường độ
dòng mà ắc-quy cung cấp trong vòng 30 giây ở 0 độ F (-17,7 độ C) cho đến khi
hiệu điện thế xuống dưới mức có thể sử dụng. Chẳng hạn một ắc-quy (12 volt) có
CCA là 600, tức nó có thể cung cấp dòng điện 600 ampe trong vòng 30 giây tại
-17,7 độ C trước khi điệp áp hạ xuống 7,2 volt.
CCA có ý nghĩa quan trọng đối với những
xe ở vùng khí hậu hàn đới, nhiệt độ thường xuyên xuống dưới 0 độ C. Khi nhiệt
độ xuống quá thấp, dầu động cơ và dầu hộp số trở nên đặc và khởi động xe vào
buổi sáng sẽ rất khó khăn. Khi đó, ắc-quy phải có CCA cao hơn yêu cầu và bạn
không nên chọn loại có thông số thấp hơn khuyến cáo, bởi nó gây hỏng động cơ.
Ở vùng khí hậu nóng, bạn không cần giá
trị CCA quá cao do dầu động cơ và dầu hộp số không bị đặc. Ngoài CCA, còn có
thông số khác đo dòng khởi động như CA (Cranking Amps) chỉ cường độ dòng điện
mà ắc-quy cung cấp trong vòng 30 giây tại nhiệt độ 32 độ F (0 độ C) trước khi
điện áp xuống mức 7,2 volt.
Thông số dòng khởi động nóng HCA (Hot
Cranking Amps) cũng được xác định theo cách tương tự nhưng ở nhiệt độ 80 độ F
(26,7 độ C).
Dung lượng RC (Reserve Capacity)
Thông số quan trọng thứ 3 mà mỗi ắc quy
cần phải có là dung lượng dự trữ của ắc-quy. RC được đo bằng phút khi ắc-quy
phóng dòng 25 ampe ở 25 độ C trước khi điện áp xuống dưới mức quy định. Dung
lượng phổ biến của ắc-quy dùng cho ôtô là 125 phút. Giá trị của RC thể hiện khả
năng khởi động xe và người ta thường thử bằng cách khởi động một động cơ hạng
nặng. Một lưu ý nhỏ là giống như CCA, bạn nên chọn ắc-quy có trị số RC cao nếu
đi trong điều kiện lạnh.
Những lưu ý khi bảo dưỡng, sửa chữa
ắc-quy
Không mang nhẫn, vòng, đồng hồ hoặc dây
chuyền khi ở gần ở ắc-quy vì nếu chẳng may làm ngắn mạch, dòng điện cao có thể
chạy qua khiến bạn bị bỏng nặng. Ngoài ra khi tháo ắc-quy, luôn luôn tháo dây
cực âm hoặc cực mát trước. Nếu sau đó bạn vô tình chạm mát cực có cách điện, dây
cung cấp điện hoặc dây nóng, hiện tượng ngắn mạch sẽ không diễn ra.
Trong trường hợp sạc ắc-quy, bạn cần để
ở nơi thông gió tốt do hơi thoát ra trong quá trình này rất dễ nổ. Không để các
nguồn lửa như tia lửa điện, thuốc lá đang cháy ở gần ắc-quy đang nạp điện bởi
chúng có thể làm nổ, bắn dung dịch điện phân ra xung quanh.
Nguyễn Nghĩa
Vnexpress
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét